COVID 19 un Yenilenebilir enerji sektörüne yapmış olduğu ekonomik tahribat raporu
COVID 19 un Yenilenebilir enerji sektörüne yapmış olduğu ekonomik tahribatı ölçmek için türkiyeden 30 şirketle 30 da yurt dışında şirketle görüştük. Bu şirketlerin bazıları çin tayvan gibi uzakdoğu ülkelerinden bazılar Avrupa’da çeşitli ülkelerden oldu.
Raporumuda 3 ana durum sözkonusuydu
1. Ekipman üretimi ile alakalı
2. Kurulumlar ile alakalı
1.Ekipman üretimi ile alakalı.
Yenilebilir enerjide tüm dünyada güneş enerjisi ve rüzgar enerjisi ön plana çıkıyor. İkiside ayrı konuşmak lazım çünkü ikiside çok farklı farklı etkileniyor.
Güneş panellerinin % 70 çinde üretiliyor bunun yaklaşık %10 – 15 de çin tarafından çeşitli asya ülkelerinde yapılıyor. Korona salgını başladıktan sonra ciddi iş kayıpları oldu. Birçok fabrikaya işçilerin girmesi izin verilmiyordu. Ama güneşde şöyle bir gerçek ciddi anlamda üretim kapasitesi olduğu gibi, inanılmaz bir stok kapasitesi ve var. Güneş enerjisin yaşadığı aslında en büyük sorun lojistik de yaşanan sorun oldu. santralinde kullanılan kompanentlerin lojistiğinde ciddi sorunlar yaşıyorlar. Lojistik yolları değişti. Teslim süreleri uzadı.
Ama bizim konuştuğumuz üreticiler ve tüketiciler bu durumdan çok çok büyük bir sorun yaşamadıklarını ifade ediyorlar. Çünkü dünyanın pek çok yerinden bu alınmış paneller ile ilgili stoklama söz konusuydu. Bunları kullanıp devam ettiler. Şu an baktığımızda bizim ülkemizde de üreticilerde bir sorun yok. İşgücü kayıpları olsada üretim devam ediyor. 2 haftadır Çinde üretime geri döndü. Artık 100 % kapasite ile üretim devam ediyor. Ancak diğer asya ülklerindeki üretim hala çok yavaş. Şubat ayında onlar daha iyidi mart ayında onlar yavaşladı. Ama üretimin çoğu çinde olduğundan bir sorun yaşanacağını beklemiyoruz.
Ama rüzgarda durum çok farklı rüzgarda 3 ayrı merkez var.biri Avrupa biri Amerika diğeri çin. Çindeki piyasayı ne kadar çin domine ediyor olsada bazı türbün parçalarını avrupadan yada amerikadan alıyorlar. Aynı şey Avrupa içinde geçerli Amerika içinde geçerli. Bazı parçalar amerikadan bazı parçalar çinden alıyorlar. Birbirlerini tamamlıyorlar. Rüzgar sektörü güneşden daha fazla çok global ve birbirine bağlı bir sektör. Rüzgarda korona salgınından çok daha fazla etkilendiğini gördük. Heryerde. Tabi bu bir sorun. Rüzgar santral kurulum hızının tekrar eski seviyelerine gelmesi ile ilgili. Rüzgarın durumu biraz daha zor olacak gibi gözüküyor. Avrupada bir çok üretim merkezi kapalı. Avrupanın diğer kısımlarında üretim seviyeleri azda olsa devam ediyor.
2.Bunlar ekipman tarafı ile ilgili. Bide bunun kurulum kısmı kısımları var.
Güneş ve rüzgar burdada farklı farklı etkileniyor. Bunların kurulumlarında sorun var. Kapalı sistemlerde evsel kurulumlarda ve ticari kurulumlarda olanak olmayacaktır. Kapalı olduğundan. Yani en çok etkilenen sektör olarak dağıtık sistemler olduğunu söylebiliriz. Yani çatı sistemleri. Aslında ufak sistemler olarak görülebilir ama dünyadaki geçen sene kurulumlarda bu dağıtık sistemler %40 temsil ediyor.
Birde baktığımızda 2020 yılın şöyle özel bir durumu var. Amerikada vergi ödemelerinde rüzgara verilen avantajların son yılı. Çinde filintelif tarifelerin son yılı aynı şekilde türkiyede de fidintarifin son yıl. Avrupadada yenilenebilir enerji 2020 hedeflerine ulaşmak için çabalıyor. Böyle bir sorun var. 2020 sonunda inanılmaz bir kapasite arttışı bekliyorduk. Bizim tahminlerimiz öyleydi. COVID19 salgınından önce yaptığımız tahminler. Tabi burda büyük bir soru işareti oldu. Acaba gerçekleşecekmi. Bu salgın ne kadar sürecek. Bu salgın yüzünden olan evde kalma durumu ne kadar sürececek yada çalışamama durumu, yahut çalışma sistemlerindeki yavaşlama ne kadar sürecek bilemiyoruz.